5. BÖLÜM MEŞRUTİYET DÖNEMİ VE İSTİBDAT DÖNEMİ

5. BÖLÜM MEŞRUTİYET DÖNEMİ VE İSTİBDAT DÖNEMİ

Meşrutiyet  = Hükümdar + Anayasa + Parlamento (Meclisi Mebusan + Meclisi Ayan)

Meclis-i Ayan: Padişahın seçtiği sürekli olanlardır.

Meclisi Mebusan: Halk tarafından 4 yıllığına seçilendir (gayrimüslim olabilir)

Hükümdar: Hanedanın en büyük oğlu olan kişi Padişah olur. Padişah aynı zamanda da halifedir.

Meclis-i Ayan;

*Üyeleri Padişah tarafından seçilir.

*Ayan olabilmek için 40 yaşını aşmış olmak gerekir.

*Ömür boyu Ayan olurlar.

*Ayan meclisi üye sayısı mebusan meclisi üye sayısının 3’te 1’ni geçemez.

*Ayan olabilmek için devlete yararlı hizmetlerinin dokunmuş olması gerekir.

Meclis-i Mebusan;

* Üyeleri halk tarafından seçilir.

*Seçimler dört yılda bir yapılır.

*Seçme yaşı 25, seçilme yaşı 30

*Her 50.000 erkek bir milletvekili seçer.

*Seçimler çift derecelidir.

*Mecliste gayrimüslim milletvekilleri de vardır.

*Kadınlara seçme ve seçilme hakkı verilmediğinden dolayı kadın milletvekili yoktur.

I.                   Meşrutiyet (1876-1878)	II.                Meşrutiyet (1908-1920)
*I.Meşrutiyetin ilan edilmesinde etkili olan güç Genç Osmanlılar *Devletin siyasi görüşü Osmanlıcılık Tersane konferansı hızlandırdı. *Padişahın sınırsız veto yetkisi vardır *Meclisi açma kapama padişaha ait *Yasa önerme yetkisi padişaha aittir *Toplantı, parti kurma hakkı yoktur. *Savaş ve barışa padişah karar verir	*İlan edilmesine ittihat ve Terakki Cemiyeti (Jön Türklerdir). *Devletin siyasi görüşü Turancılıktır. *Reval görüşmesi ilanını hızlandırdı. *I.Meşrutiyette demokrasiye aykırı olanlar çıkarıldı ve kabul edildi bunlar: *Padişahın sınırsız veto yetkisi kaldırıldı *Padişah sadece Başbakanı seçer oldu *Yasa önerme yetkisi meclise verildi *Meclisi açma kapama yetkisi meclise verildi *Savaş ve Barış yetkisi meclise verildi. NOT: II. Meşrutiyetin ilanından sonra 31 Mart 1909’da Rejime karşı olan ilk ayaklanma çıktı. Hareket ordusu Kurmay Başkanı olan M. Kemal bu ayaklanmayı bastırdı.  Bu M. Kemal’in tarih sahnesine ilk çıkışıdır. NOT:  1827’de Edirne Anlaşması ile Osmanlıdan Bağımsızlığını kazanan ilk Ülke Yunanistan olmuştur. (Bulgaristan-1908 de , Afganistan 1909 da bağımsız oldu.)
NOT: II. Abdülhamit Rumi 1293 Osmanlı Rus Harbini bahane ederek meclisi kapadı ve 1908’e kadar istibdat yani baskı dönemi yaşandı (30 yıllık süreç). NOT: Türk Siyasi tarihinde çok partili hayata geçiş II. Meşrutiyettir.  (Soru Çıktı.)
NOT: 1881’de Osmanlı dış borçlarını ödeyemeyince Duyun-u Umumiye idaresi kuruldu. Osmanlının gelir kaynaklarına el konuldu. NOT: 1878 yılında Rus Saldırısına karşı Kıbrıs geçici olarak İngilizlere bırakıldı.

İstibdat Dönemi (1878–1908)

*II. Abdülhamit tek başına 30 yıl baskı ile Devleti yönettiğinden dolayı bu döneme istibdat dönemi denir. Bu dönemde;

*Mülkiye Mühendis Mektebi açıldı.(1883)

*Osman Hamdi Bey Sanayi-i Nefise Mektebini açtı ve böylece güzel sanatlar alanında öğrenci yetiştirilmeye başlandı.(1883)

*Osmanlı-Yunan savaşı çıktı.(1897 -Dömeke Savaşı)

*Osmanlının borçlarını ödeyememesi üzerine Avrupalı büyük devletlerce Düyun-u Umumiye İdaresi kuruldu.

* Osmanlının gelir kaynaklarına el konuldu(1881 Muharrem Kararnamesi ile). Ayrıca 1883’te de Osmanlının bütün tütün ve içki üretim işlerine de Avrupalılarca el konuldu.

* Yabancılar Reji adlı şirketi kurarak Osmanlının tütün ve içki işini kendi tekellerine aldılar.

*Reji idaresine 1925te M. Kemal son verecektir.

*1888’de Memleket Sandıkları Ziraat Bankasına dönüştürüldü.

*Mısır İngilizlerce işgal edildi.(1882)

*Tunus Fransızlarca işgal edildi.(1881)

*Ermeniler ilk defa Erzurum’da isyan ettiler.(1890)

*Osmanlı Ermenilere karşı Hamidiye Alaylarını kurdu.(1890)

*Beşiktaş, Galatasaray ve Fenerbahçe Spor Kulüpleri kuruldu.

*Bu dönemde İslamcılık (ittihadı İslam) siyaseti izlenmiştir.

*Bu dönemde II. Abdülhamit devleti Yıldız sarayından yönetmiştir

ÖNEMLİ NOT: Türk siyasi tarihinde çok partili yaşama ilk kez II. Meşrutiyetle geçildi.

KURAL: “Dış politikada güçlü olmanın yolu iç politikada da güçlü olmaktan geçer.”